رکود بزرگ در انتظار جهان

به گزارش مجله آزمون اول، شیوع ویروس کرونا آینده مالی دنیا را با مخاطرات جدی روبرو کرده؛ به طوری که برآورد می شود موج شدیدی از کاهش رشد مالی و بیکاری همه کشورهای دنیا را دربر بگیرد. صندوق بین المللی پول در تازه ترین گزارش خود اعلام کرده این بحران به مراتب بدتر از بحران مالی سال 2008 است. بانک دنیای نیز تاکید کرد: کرونا باعث بروز یک رکود بزرگ دنیای خواهد شد.

به گزارش خبرنگاران، ویروس کرونا برخلاف آنچه تصور می شد آثار سیاسی، مالی و اجتماعی به مراتب عمیق تری بر آینده دنیا خواهد داشت. برآورد می شود در صورتی که هر چه سریع تر جلوی گسترش این ویروس گرفته نشود پاندمی کرونا آثار فاجعه باری برای اقتصاد دنیا خواهد داشت. چنان که نظرسنجی رویترز از 50 اقتصاددان در سراسر دنیا نشان می دهدآثار مالی شیوع کرونا بر اقتصاد دنیا بسیار ویران کننده خواهد بود. این اقتصاددانان معتقدند که رکود دنیای از آنچه که پیش تر تصور می شد عمیق تر خواهد بود اما خروج از آن بسرعت انجام می گیرد.

مهم ترین اثری که این ویروس در اقتصاد دنیا برجای گذاشته مربوط به کاهش تقاضا است. کاهش مراودات تجاری و رفت آمدها و افزایش سطح قرنطینه در کشورها موجب شده تقاضا به شدت افت کند و به دنبال آن بسکمک از کسب و کار ها تعطیل شوند. تعطیلی کسب و کار ها به معنای افزایش موج بیکاری و کاهش تولید ناخالص داخلی در همه کشور های دنیاست و به نظر نمی رسد کشوری در دنیا از این قاعده مستثنی باشد.

بر همین اساس بسکمک از کشور های دنیا بسته های کمک مالی را برای نجات اقتصاد و کسب و کار ها تصویب کرده اند در مهم ترین رویداد دولت آمریکا 2 هزارمیلیارد دلار برای نجات اقتصاد اختصاص داده است. با این حال نه اقتصاد آمریکا و نه اقتصاد دنیا، که به اقتصاد آمریکا وابستگی زیادی دارد به اختصاص این بسته های نجات اهمیتی نداده اند، زیرا به باور اقتصاد دانان آثار مالی شیوع ویروس کرونا به مراتب عمیق تر از بحران های قبلی است و بسکمک از کشورها عمق آثار مالی شیوع کرونا را با جنگ های دنیای مقایسه کرده اند.

پیش از شیوع کرونا فرایند رشد اقتصاد دنیای کُند شده بود اما شیوع این ویروس این فرایند را تشدید کرد. کرونا باعث شده فقط بازارهای سهام دنیا 15 تریلیون دلار ضرر کنند. در ایران هنوز برآورد دقیقی از آثار مالی شیوع کرونا انجام نشده اما برخلاف اظهار نظر های معمول، اقتصاد دانان حرفه ای معتقدند اقتصاد ایران هم همگام با دنیا با چالش های بزرگی در زمینه رشد و توسعه کسب و کار روبرو خواهد شد.

بحرانی عمیق تر از 2008

در تازه ترین رویداد دیروز رئیس صندوق بین المللی پول گفت: رکود کنونی اقتصاد دنیا ناشی از شیوع کرونا به مراتب بدتر از بحران مالی یک دهه پیش است. کریستالینا جورجیوا با بیان این که این بحران مانند ندارد اضافه نمود: شاهد آن هستیم که اقتصاد دنیای وارد سکونی شده که به مراتب بدتر از بحران مالی دنیای 2008 است. به گفته او بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه به سختی از بحران کرونا آسیب دیده اند و 90 میلیارد دلار سرمایه گذاری از بازارهای نوظهور خارج شده که بسیار بیشتر از بحران مالی دهه پیش است. برخی کشورها نیز از کاهش شدید قیمت کالاها متضرر شده اند. او با بیان این که 90 کشور از 189 عضو صندوق درخواست کمک اضطراری برای رسیدگی به بحران کرونا کرده اند؛ تاکید کرد:صندوق آماده است در صورت نیاز، از یک تریلیون دلار اندوخته خود استفاده کند.

به گفته رئیس صندوق بین المللی پول بانک های مرکزی و وزیران دارایی، گام های بی سابقه ای برای کاهش آثار کرونا و تثبیت بازارها برداشته اند اما اقدام بیشتری برای حفظ جریان نقدینگی به ویژه در بازارهای نوظهور لازم است. همزمان بااظهار نظرصندوق بین المللی پول، رییس گروه بانک دنیای هم گفت:احتمال می رود شیوع کرونا باعث بروز یک رکود بزرگ دنیای شده و شدیدترین لطمه را به کشورهای فقیر و آسیب پذیر بزند. دیوید مالپاس گفت: ما قصد داریم از طریق برنامه های حمایتی به ویژه برای کشورهای فقیر، با قاطعیت به شیوع این ویروس پاسخ بدهیم.

اقتصاد های نفتی

از همان ابتدا که دامنه شیوع ویروس کرونا به غرب کشیده شد، قیمت نفت به این موضوع واکنش نشان داد و با یک افت سنگین روبرو شد به طوری که قیمت هر بشکه نفت سبک با 70 درصد کاهش از سطح 65 دلار به 19 دلارو 22 سنت رسید. اگرچه قیمت نفت ظرف چند روز گذشته به دلیل توافق روسیه، عربستان و آمریکا برای کاهش تولید با رشد روبرو شده است و به سطح 28 دلارو 79 سنت باز گشته است اما تا رسیدن قیمت نفت به سطوح قبلی یعنی ارقامی که کشور های نفت خیز بودجه عمومی خود را با آن تنظیم کرده بودند فاصله زیادی وجود دارد. اغلب کشور هایی که در آمد آنها متکی به در آمد های نفتی است، قیمت نفت را در بودجه سالانه بیش از 50 دلار تنظیم کرده بودند اما به نظر می رسید در صورت تداوم شیوع ویروس کرونا که می تواند تقاضای دنیای نفت را همچنان در سطوح پایینی نگاه دارد اقتصاد کشور های نفت خیز به ویژه عربستان با ضربات سنگینی روبرو خواهد شد.

آژانس بین المللی انرژی هفته گذشته اعلام کرده بود: دنیا پیش از این هم شوکهای نفتی را تجربه کرده بود اما هیچ کدام به شدت شوک کنونی نبودند. مطابق برآورد آژانس بین المللی انرژی درآمد برخی از کشورهای تولیدکننده نفت در سال 2020 نسبت به سال 2019 به میزان 50 تا 85 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. فاتح بیرول، مدیر آژانس بین المللی انرژی هم روز گذشته در پیش بینی هولناکی گفت که ریزش تاریخی قیمت نفت در ماه گذشته ممکن است باعث بیکاری 50 میلیون نفر در صنعت پالایش و خرده فروشی نفت شود.